Józef Czapski

Maria Czapska trafiła po latach na… okładkę książki. To książka napisana przez Ewę Jałochowską.  Widzimy ją obok brata Józefa w Paryżu.  Spoglądają z wieży Eiffela. To czas, kiedy kapiści przyjechali do stolicy Francji, by poznać tradycję malarstwa europejskiego, ale też współczesne malarstwo. To czas, kiedy Maria była na stypednium, w czasie którego zbierała informacje o […]

W czasie rozmowy w Radiu Wolna Europa (1967 r.), w której brali udział: Kajetan Dzierżykraj-Morawski, Maria Czapska, Konstanty Jeleński, Józef Czapski oraz Witold Nowosad omawiano temat stosunków polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej, a także dyskutowano o książkach i publikacjach, które po wojnie pojawiały się na rynku wydawniczym i o tym, w jaki sposób manipulowały historią, […]

Maria Czapska zmarła w swoim pokoju w Maisons-Laffitte,  10 czerwca 1981 roku o godz. 23.10. Lekarz zapisał w akcie zgonu datę 11 czerwca. Ostatnie chwile życia siostry w swoich kajetach odnotował brat Józef, który był przy niej. W dzienniku Czapskiego znajdziemy także listę osób, do których wysłano zawiadomienie, a także nekrolog, który przygotował i opublikował 15 czerwca. Gdy […]

17 maja 1981 roku w niedzielę Józef Czapski zapisał w dzienniku: „Marynia już nic nie mówi, oczu i ust nie otwiera. Miała w ustach jedzenie, które  wcześniej jej dano. Nie można dalej próbować odżywiać! Dzień przeszedł. Marynia nadal milczy zupełnie”. W kolejnych dniach zapisuje, że Marynia nikogo nie poznaje. Siostra jego zmarła 10 czerwca 1981 […]

Maria Czapska to niedoceniona (jeśli chodzi o edukację szkolną, badnia naukowe, przekaz medialny) siostra Józefa Czapskiego.  A pisała wspaniale o Ludwice Śniadeckiej, o Mickiewiczu… W tej książce zebrano jej teksty rozproszone publikowane w latach 1950-1974 w: paryskiej „Kulturze” i „Zeszytach Historycznych”, londyńskich „Wiadomościach” i „Życiu” Znajdziemy tu szkice o  Januszu Korczaku i Helenie Radlińskiej, Marii Dąbrowskiej i […]

„Europa w rodzinie” to pasjonująca panorama dwóch minionych stuleci widzianych przez pryzmat losów kilku środkowoeuropejskich rodzin arystokratycznych. Kreśląc dzieje swej kosmopolitycznej familii, Czapska umiejętnie łączy szczegół i anegdotę z szeroką perspektywą historyczną. Wśród jej przodków i krewnych byli m.in. rosyjski współautor pierwszego rozbioru Polski, austriacki adwersarz Bismarcka, polski powstaniec sybirak, radziecki komisarz spraw zagranicznych… W […]

Łucja Danielewska czytała książki schorowanej już Iłłakowiczównie. Pewnego dnia poetka poprosiła, by wyjęła  z półki „Europę w rodzinie” Marii Czapskiej. I nie  ma w tym nic dziwnego. Książka wydana w Paryżu, w Libelli wywoływała wspomnienia, bo przecież Czapscy byli „spokrewnieni” z poetką za sprawą jej przybranej matki, Zofii Buyno z Plater-Zyberków. Iłłakowiczówna mówiła: „wspomnienia Marii o […]

Autorkę Nocy i dni poznał Czapski w Warszawie w październiku 1927 roku, kiedy to Dimitr Fiłosofow – przyjaciel jeszcze z czasów poszukiwań jeńców polskich w Petersburgu po I wojnie – przyprowadził rodzeństwo Czapskich do Dąbrowskiej. W opublikowanych dotąd zapiskach Józefa Czapskiego nie spotkałam opisu dotyczącego pierwszych chwil tej znajomości. Dzięki notatkom Marii Dąbrowskiej, które ukazały […]

Zdarzyło mi się oprowadzać w Krakowie młodzież i osoby dorosłe po ekspozycji poświęconej Józefowi Czapskiemu. Pawilon przy ulicy Piłsudskiego 12, w którym jest zrekonstruowany pokój malarza z domu paryskiej Kultury,  ma w swoich zadaniach misję propagowania dzieła i twórczości  polskiego artysty.  Na I piętrze – sala wystaw czasowych, a II piętro to część prezentująca biografię […]

Marek Tomaszewski 24 października 2019 roku – wieczorem – odwiedził Pawilon Józefa Czapskiego. Normalnie o tej porze to miejsce nie jest dostępne. Tego dnia było to możliwe, gdyż odbywało się spotkanie z Grzegorzem Kozerą, który opowiadał o swojej podróży po Ameryce Południowej.  Nie zdążyliśmy na nie, bo pianista ćwiczył w Pałacu Sztuki. Następnego dnia miał […]

26 sierpnia 1980 roku, we wtorek Józef Czapski zapisał w swoim dzienniku: „Wiadomość , że umarł ks. Sadzik, nagle u Pallotynów w Osny. To już straszna wyrwa tu dla nas wszystkich. Dlaczego? Bo wszyscy go kochaliśmy dla jego dobroci, jakiejś nadludzkiej dla każdego, dla jego presence, wszystko nie to, było coś więcej. To znowu po […]

Ksiądz Józef Sadzik, ks. Zenon Modzelewski bliscy Czapskiemu Pallotyni. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku także inni: ks. Jerzy Zawierucha, ks. Jerzy Szozda. Gdy malarz miał trudności z wychodzeniem z domu, odprawiali msze święte w domu w Maisons-Laffitte, w pokoju na piętrze. Duchowni – obecni w jego listach, wspomnieniach i dziennikach. Malarz często odwiedzał siedzibę wspólnoty pallotyńskiej […]

Maria Czapska w 1970 roku w Kulturze zrecenzowała Pamiętnik z Powstania Warszawskiego Mirona Białoszewskiego.  Kończąc napisała: „Powstanie Warszawskie wpisane jest w dzieje naszego narodu, dzieje niepodobne do innych narodów. Naznaczyło ono dwie generacje, a następna dowie się o nim z pieśni i powieści, tak jak my poznawaliśmy Powstanie Styczniowe. Niezwykły Pamiętnik Mirona Białoszewskiego dopełni obraz […]

Gombrowicz był zawsze takim, jakim był. Nigdy nie sprzeniewierzył się sobie, dlatego tworzył literaturę dużego formatu. W wielkości jego literatury tkwi wielkość jego własna jako człowieka. Józef Czapski   Po siedmiu latach spędzonych w Paryżu z kapistami, Czapski w 1931 roku powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Tutaj stał się dla młodych polskich artystów […]

Uczyć się od Jerzego Stempowskiego, jakże on umie odsuwać od siebie, nie widzieć tandenty, książek, obrazów, które mu nie pachną. Józef Czapski Początek znajomości z Jerzym Stempowskim miał miejsce w międzywojennej Warszawie, kiedy to Czapski szukał w różnych miejscach pieniędzy, które pozwoliłyby grupie kapistów wyjechać do Paryża. Dimitrij Władimirowicz Fiłosofow (1872-1940) skierował go wówczas do niego, który […]

„(…) latanie jest jak kobieta i jeśli się ją kocha, to wtedy boisz się, że nie jesteś dosyć dobry dla niej i że nie starczy ci życia, aby się nią nacieszyć. Ale to czujesz tylko wtedy, jak naprawdę kochasz, bo nie obchodzi cię przecież, co powie czy pomyśli o tobie dziwka, z którą gdzieś tam […]

Matka Czapskich, Józefina Karolina Maria S. Thun-Hohenstein, Austriaczka z Czech, wychodząc za mąż za Polaka, Jerzego Hutten – Czapskiego  – jak mówi rodzinna legenda, pokochała Polskę z całego serca. Pisał też o tym sam Józef Czapski, że to nie ojciec, a matka wszczepiła w nich polskość i wiarę katolicką. Była matką ośmiorga dzieci. Niestety zmarła […]

Czesław Miłosz w pewnym momencie odsuwał się od paryskiej Kultury. Agnieszka Kosińska tak napisała w artykule „Miłosz do reszty świata”: „Tylko w tej korespondencji [do Józefa Czapskiego – przypis Elżbieta Skoczek] mógł się także wreszcie w pełni wypowiedzieć stosunek jednego z najbardziej pracowitych autorów „Kultury” (Miłosza) do swojego wydawcy, jego polityki i poziomu pisma. Pisał […]

Maria Czapska w Europie w rodzinie opisała, jak wyglądał Wielki Post oraz Wielkanoc  ich domu w Przyłukach (dzisiejsza Białoruś)  przed I wojną światową. „Wielkanocne święcone było przeobfite, jak w każdym polski domu. Pośród bab, placków, tortów, mazurków, pieczeni różnych, szynki, kiełbas tronowało oczywiście pieczone prosię, a niekiedy też głuszec, zdobny brodatą głową, wachlarzem ogona i […]

Według dotychczasowej wiedzy i dokumentów Józef Czapski urodził się 3 kwietnia 1896 r. Taka data figuruje w  jego dokumentach (paszporty, dokumenty wojskowe) i taką też on sam podawał. Jednak w Archiwum Józefa Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie, znajduje się  odpis metryki z kościoła św. Mikołaja w Pradze. Jak poinformował Janusz Nowak, o odpisy metryk […]

Józef Wittlin jako piętnastolatek marzył, by zostać dyrygentem lub muzykiem. Gdy uczęszczał do gimanzjum, nudziły go  przedmioty humanistyczne; uwielbiał grać w piłkę nożną, chodzić do kina i czytać szerloki, czyli zeszytowe edycje powieści kryminalnych. Urodził się 17 sierpnia 1896 roku we wsi Dmytrów pod granicą Wołynia, na Podolu. Dorastał we Lwowie, gdzie znalazł się, gdy miał […]

W dniach od 8 grudnia do 9 grudnia 2017 roku odbędzie się międzynarodowa konferencja poświęcona Józefowi Czapskiemu.  Wydarzeniem towarzyszącym konferencji będzie pokaz filmu  Andrzeja Wolskiego „Józef Czapski – świadek wieku 1896-1993″; po projekcji odbędzie się spotkanie z reżyserem. ( 7 grudnia o godz. 18.00, Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences, 74 rue Lauriston, Paris 16, zgłoszenie […]

WARSZAWA 5.10.godz. 18.00 – Wernisaż wystawy „Żadne Ameryki, żadna Francja. Obrazy Józefa Czapskiego z kolekcji Krzysztofa Musiała”. Gość specjalny Jacek Cybis, syn Jana Cybisa. (Warszawa Galeria aTAK, ul. Foksal 11. Lok. 4). Wystawa czynna do 28.10.2017.r , wstęp wolny 6.10. godz. 18.00 – Wernisaż wystawy „Malarskie kadry Czapskiego. Obrazy z prywatnych kolekcji”. Piękna Gallery (Warszawa, […]

Paryż. Lata osiemdziesiąte XX wieku. W Polsce jest stan wojenny. Wojciech Pszoniak po sukcesie filmu „Danton” (1983 r.) w reż. Andrzeja Wajdy otrzymuje liczne propozycje zagrania w teatrach w Szwajcarii i Francji. Pozostaje we Francji i od tego momentu jego ukochanym miastem jest Paryż. Niedaleko, w podmiejskim Maisons-Laffitte, mieszka Józef Czapski, wydawane są książki w […]