Arkadiusz Morawiec: Zofia Romanowiczowa. Pisarka nie tylko emigracyjna

Książka poświęcona życiu i pisarstwu Zofii Romanowiczowej. Arkadiusz Morawiec swoją książkę o pisarce podzielił na trzy części:
Pierwszą stanowi szkic biograficzny, oparty na wypowiedziach pisarki, rozmowach z nią i jej korespondencji oraz uwzględniający różnorodne opracowania; wykorzystano w nim zarówno źródła publikowane, jak i niepublikowane (m.in. zawarte w toruńskim Archiwum Emigracji).

Część druga dotyczy recepcji szeroko rozumianej twórczości pisarskiej Romanowiczowej: literackiej, paraliterackiej, metaliterackiej i przekładowej (ujęcie to, w zamierzeniu obiektywne, nie jest jednak wolne od komentarzy i dopowiedzeń autora opracowania).

Natomiast część trzecia zawiera w zamierzeniu kompletną bibliografię podmiotową i przedmiotową życia oraz twórczości Romanowiczowej. Książka ta, dokumentująca życie i dzieło pisarki, stanowi próbę przywrócenia jej nie tylko do badań literaturoznawczych, ale i współczesnej świadomości kulturowej. Jednocześnie stanowi przyczynek do dziejów polskiej krytyki literackiej, zwłaszcza emigracyjnej.

Zofia Romanowiczowa urodziła się w 1922 r. w Radomiu. Podczas okupacji hitlerowskiej była łączniczką AK, po aresztowaniu przez gestapo w 1941 r. przez cztery lata była więziona w obozach koncentracyjnych Ravensbrueck i Neu-Rohlau. Po wojnie wyemigrowała do Włoch, gdzie została asystentką Melchiora Wańkowicza podczas jego pracy nad „Bitwą pod Monte Cassino”. Później studiowała romanistykę na Sorbonie i osiadła w Paryżu.

Wraz z razem z mężem – księgarzem i wydawcą Kazimierzem Romanowiczem – w 1946 r. założyli księgarnię i wydawnictwo Libella oraz Galerię Lambert, mieszczące się na paryskiej Wyspie św. Ludwika. Miejsca te, działające do połowy lat 90., były przez pół wieku jednymi z najważniejszych emigracyjnych ośrodków polskiej kultury. Księgarnia Libella była jednym z pierwszych miejsc odwiedzanych przez przyjeżdżających do Paryża Polaków, tam odbywały się promocje książek Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, tam mieli wernisaże Józef Czapski, Tadeusz Kantor i Jan Lebenstein.

Zofia Romanowiczowa w latach powojennych współpracowała z paryską „Kulturą”, londyńskimi „Wiadomościami”, „Tygodnikiem Powszechnym”. Była autorką książek poświęconych przeżyciom obozowym oraz problemom życia na emigracji, takich jak: „Baśka i Barbara” (1956), „Przejście przez Morze Czerwone”, „Łagodne oko błękitu” (1968), „Groby Napoleona” (1972), „Na Wyspie” (1984). Zofia Romanowiczowa tłumaczyła także z francuskiego na polski utwory poetów prowansalskich (antologia „Brewiarz miłości”, 1963) i „Apokryfy Nowego Testamentu” (1955).

Znalazła się wśród intelektualistów, którzy w 1976 r. podpisali deklarację solidarnościową List 59 (przeciwko zmianom w konstytucji: wpisaniu do niej kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRR). Była członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i laureatką nagród literackich: im. S. Strońskiego, Fundacji A. Jurzykowskiego, Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie oraz Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1964).

Zmarła 28 marca 2010 roku we francuskiej miejscowości Lailly-en-Val, nieopodal Orleanu (środkowa Francja), w Domu Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego , gdzie mieszkała wraz z mężem, Kazimierzem. Śmierć pisarki nastąpiła w niedzielę prawdopodobnie w wyniku wylewu krwi do mózgu. Spoczęła 6 kwietnia 2010 r. na cmentarzu wiejskim w pobliżu swojego dawnego letniego domu w Jours, w Burgundii. Romanowiczowa miała 87 lat

Jej ważne dzieła to: „Baśka i Barbara”, „Przejście przez Morze Czerwone”, „Słońce dziesięciu linii”, „Próby i zamiary”, „Łagodne oko błękitu”, „Sono felice”, „Szklana Kula”, „Na wyspie”, „Ruchome schody”, „Trybulacje Proboszcza P.”

Liczba stron: 506

Rok wydania: 2016

ISBN: 978-83-7969-537-9

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tagged with:     , ,

O autorze /


Urodziła się w Nowej Dębie. Studiowała w Krakowie, na Uniwersytecie Jagiellońskim; studia podyplomowe z zarządzania projektami na Akademii Górniczo-Hutniczej. Autorka od wielu lat zajmuje się twórczością Józefa Czapskiego: przegląda archiwa, odczytuje dzienniki i zbiera informacje o dziełach malarza (projekt: Catalogue raisonné dzieł Józefa Czapskiego), nagrywa rozmowy z tymi, którzy znali autora "Na nieludzkiej ziemi". Powołała w 2017 roku Festiwal Józefa Czapskiego (jest jego dyrektorem) . Odbyły się już dwie edycje festiwalu (2017 i 2020 rok). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Literatura 2020, 155591/20). Kuratorka wystawy "Józef Czapski en France. Œuvres des collections privées", 2020. - projekt zrealizowany w ramach programu "Kulturalne pomosty", 2020. Kuratorka wystawy "Józef Czapski dzieła z kolekcji prywatnych, Kordegarda, Galeria Narodowego Centrum Kultury, od 28.04.2022 - 6.06.2022. Kuratorka wystawy w nowej Galerii Józefa Czapskiego w Pałacu w Kurozwękach "Józef Czapski. Dzieła z kolekcji Markiza Michaela Popiela de Boisgelin", 2023. Copyright 2016 - 2024 - Ela Skoczek / Materiały umieszczone na stronie są chronione prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą autora.

Artykuły powiązane

O pisaniu biografii

"(...) starałam się docierać do istoty rzeczy każdego zagadnienia w przekonaniu, że zbliżanie się do prawdy i jawność są wymowniejsze i moralniejsze od przemilczeń, legend i niedomówień.


Ludźmi jesteśmy i tylko ludźmi ułomnymi choćby nas inni brali za aniołów - pisał Mickiewicz do przyjaciół – cytując Naśladowanie.

Maria Czapska, Szkice Mickiewiczowskie, Wstęp

Kontakt

Zapraszamy do kontaktu z redakcją